De geschiedenis van Port
Toen in 1667 de Franse wijn voorraden in Engeland opraakte moesten wijnhandelaren in London opzoek naar alternatieven welke zij in Portugal vonden.
In 1703 sloten Engeland en Portugal het Verdrag van Methuen. Hierdoor konden de Engelsen met verlaagde tarieven Portugese wijn kopen in ruil voor het gunstig verkopen van het zeer geliefde Brits textiel in Portugal.
Hoe het begon
De eerste wijnranken werden echter al in de Romeinse tijd gepland.
Men liet de wijnranken toen tegen bomen opklimmen, waardoor het rijpen werd belemmerd, de rode wijn die daar vandaan kwam was zuur en licht mousserend. Omdat de Britten de voorkeur gaven aan de zwaardere zoetere wijn begon men verder landinwaarts te zoeken.
De Engelse vonden in een klooster in Lambergo een wijn gemaakt van druiven uit Pinhâo, de smaak was voller en zachter dan de meeste ‘rode Portugal’ wijnen dit omdat er tijdens de gisting lokale brandy was toegevoegd.
Deze methode word nog steeds toegepast bij het huidige Port proces.
Tot de tweede helft van de achttiende eeuw waren portflessen afgeplat bolvormig. Door de ontwikkeling van Port en de behoefte om Port te bewaren werd de fles met verlengde hals geïntroduceerd waardoor de port wijnen met een langere kurk afgesloten konden worden en voor het eerst konden worden neergelegd in kelders voor verdere rijping.
In 1914 werd in een handels verdrag met Groot-Brittannië de naam Port in bescherming genomen. Alleen Portugese Port mocht vanaf dat moment nog als Port in het Verenigd Koninkrijk verkocht worden. Op een zelfde wijze werd de naam Porto in de Verenigde Staten beschermd.
Vandaag de dag wordt de Port industrie gedomineerd door grote Port expeditiebedrijven maar ontstaat er door vraag en aanbod ook steeds meer behoefte aan Port gemaakt door zelfstandige Quinta’s (wijnboerderijen).
Wat maakt Port uniek?
Port is een versterkte wijn die wordt gemaakt van bepaalde druivensoorten welke groeien op de heuvels langs de oevers van de Douro vallei in Noordoost Portugal. In 2001 is De Douro vallei door UNESCO uitgeroepen tot Werelderfgoed.
De natuurlijke kenmerken van Port worden bepaald door grondsoort, klimaat, locatie en uiteraard door de unieke manier waarop de wijn nog steeds wordt gemaakt.
Het maken van Port begint hetzelfde als het maken van gewone wijn, met gisting van de druivenmost (druivensap). Tijdens deze gisting zetten de gisten in de most suikers uit de druiven om in alcohol.
Het geheim van Port begint nu; aan de gefermenteerde druivenmost wordt het sterke druivenaftreksel aguardente (73%/ lijk op Brandy) toegevoegd waardoor het fermentatieproces stopt, het alcoholgehalte toeneemt en de zoete smaak behouden blijft.
Port dank zijn naam uiteraard aan de havenstad Porto de uitvoerhaven voor deze heerlijke wijn en de plek waar de rivier Rio Douro (rivier van goud) uitmond in de Atlantische oceaan.
Al eeuwen is de portstreek ofwel het Douro district één van de ruigste en steilste wijndistricten van Europa.
De hellingen zijn zo steil dat de wijngaarden niet door tractoren kunnen worden bereden en er daarom nog steeds heel veel met de hand bewerkt en geoogst wordt.
Slechts 60% van de wijn welke in het Duoro district wordt geproduceerd, is bestemd voor Port. De overige 40% wordt als gewone wijn behandeld en gebotteld.
Bodem en klimaat
De bodem is opgebouwd uit graniet met daarboven leisteen, welke overdag de warmte opneemt op deze s ‘nachts aftegeven. De dunne laag aarde erboven bevat zo weinig voedingstoffen dat hier alleen onkruid, olijfbomen en wijnstokken kunnen overleven. Maar het bevat wel veel mineralen welke door de diepe worteling van de wijnranken word binnengehaald.
Het klimaat is er één van uiterste; de noordelijke regio word beheerst door de grillen van de Atlantische oceaan welke zorgt voor gematigde temperaturen en een hoge vochtigheidsgraad. De Douro ligt beschut achter de Serra Maräo heuvelrug en wordt daarmee afgeschermd voor regenbuien. Maar kent in de winter wel vorst en sneeuw en bereikt in de zomer temperaturen van boven de 43 graden.
Officieel is de Douro-streek verdeeld in drie gebieden: Baixo Corgo, Cima Corgo en Duoro Superieur. Het totale landschap van de Douro vormt één van de indrukwekkendste wijnstreken van de wereld. Met een door weer en wind uitgeholde vallei, een rivier welke vergeleken wordt met goud en een hellingspercentage van 30% en meer.
De eerste wijnboeren welke hun terrassen hier uithakte om wijnbouw mogelijk te maken moeten op z’n minst eigenwijs zijn geweest om juist hier de oorsprong van de Port op te starten.
Oogst
In de wijnwereld word vooral Chardonnay en Cabernet Sauvignon verbouwd en strijden de Pinot Noir en Merlot om de aandacht van de klant. Is het dan geen verademing om op de etiketten van een Port geen druivensoort aan te treffen maar een smaak?
Nu is het niet zo dat alle druiven zomaar op 1 hoop gegooid kunnen worden en dat daar zomaar een goede Port uitkomt.
Ook voor het maken van Port gelden er regels.
Port is een beschermde naam die alleen wordt toegekend door het Instituto dos Vinhos do Douro e Porto.
Voor Port mogen alleen bepaalde druivensoorten worden gebruikt (20 soorten goedgekeurd / 5 soorten meest gebruikt) en moet Port tussen de 19 en 21% alcohol bevatten. Port kent een classificatie systeem:
De classificatie port-wijngaarden. Van het gehele areaal aan wijnstokken dat in de Dourovalei staat is 26000 hectare goedgekeurd voor Port.
Hierbij wordt elk jaar opnieuw een schaal van A tot en met F gebruikt, waarbij A het hoogste niveau vertegenwoordigt. In Portugal worden dus niet de portwijnen zelf een status toegekend, maar de wijngaard waarvan de wijnmaker gebruikmaakt.
Druivensoorten worden in blokken over de terrassen verdeeld zodat ieder soort op de beste plek kan groeien, bloeien en op smaak kan komen zodat het op de beste tijd geplukt kan worden.
Druiven
Touriga Nactional – Wereldwijd is dit de Port druif!
Geeft een donkerrode wijn met veel tannine en met een aroma van zwarte bessen welke zorgt voor het fruitige karakter.
Geeft maar en niet meer dan 1,3 kilo druiven per wijnstok
Tinta Roriz – Geeft een donkergekleurde wijn met een krachtige tannine en een kruidige, pittige smaak. Groeit het beste op wat rijkere grond met gemiddelde temperaturen.
Touriga Francesa – Wordt vaak verbouwd op de open hellingen op het zuiden, omdat deze soort goed tegen de hitte kan en zelfs onder deze omstandigheden goed groeit. Licht van karakter en heeft een rozige bloemengeur.
Tinta Barroca – Geeft een sterk gekleurde wijn met veel body, heeft een hoog suikergehalte met een kersachtige smaak. De druif is vroeg rijp en geschikt voor de minder warme hellingen op het noorden.
Tinta Cao – Geeft weinig opbrengst per struik en daardoor populair bij de kwaliteitsproducenten, wordt gebruikt voor de wijnen welke lang moeten liggen.
Port in proces
Het grootste deel van het jaar zie je in het wijngebied van de Douro weinig arbeid. Tijdens oogsttijd, aan het einde van september, komt het gebied tot leven. Inwoners, omwonende, vrienden, familie en rondtrekkende arbeiders komen helpen de druiven te plukken en wijn te maken.
Het oogsten van de trossen gebeurt nog steeds met de hand, in de vroege ochtend verzamelen de plukkers de trossen in emmers waarna deze worden geleegd in Gigos (grote manden) en naar de Quinta gedragen.
Aldaar worden de druiven overgestort in lagares (grote granieten bakken).
Na het avondmaal begint dan het druiventreden. Het kneuzen van de druiven is een traditie en gebeurt nog altijd met de voeten.
De most die ontstaat word overgepompt en daarna versterkt met aguardente (73% alcohol) en blijven dan meestal de eerste maanden op de Quintas en worden in het voorjaar getransporteerd naar Lodges (wijnopslaghallen).
Vroeger gebeurde dit per boot (barco rabelo), door de bouw van diverse stuwdammen in de rivier de Douro namen vrachtwagens langzaam dit transport over.
De lodges bevinden zich veelal in opslaghallen en kelders in het handelscentrum voor Port Vila Nova da Gaia welke zich aan de zuidoever van de Douro bij Porto bevinden. Dit omdat daar het klimaat daar gelijkmatiger is en de rijping daardoor constanter kan plaatsvinden.
In de wijnvaten zal het minimaal 2 tot 3 jaar rijpen (ruby) tot wel 10 keer zolang om het predicaat Tawny of vintage te behalen.
We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden
Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.